Άκρως ενδιαφέρουσες αναλύσεις, για όσους θέλουν να μιλούν σωστά ελληνικά, του φιλολόγου καθηγητή, Λάζαρου Νικοφορίδη, νομίζω τώρα εν τιμητική αποστρατεία. Δεν τον πρόλαβα ως καθηγητή γιατί γεννήθηκα δυο- τρία χρόνια νωρίτερα το 1946 από ότι θα ήθελα αντί του 1949 και έτσι δεν θα ήμουνα ούτε ανταρτοκρατούμενος ούτε εξ απαλών ονύχων καταφυγών στην πόλη της Καστοριάς με τη μητέρα μου, τη γιαγιά μου και την αδελφή μου. Εξάλλου θα ήμουν και νεότερος κατά τρία χρόνια.. Κάποτε γράφαμε το νεότερος με - ω γιατί εκτείνεται το βραχύ ο στο μακρό ω. Πάντως θυμάμαι ότι τη χρονιά της αποφοίτησής μου από το Γυμνάσιο Καστοριάς εν έτει 1964, πριν το διορισμό του, είχε ένα μικρό φροντιστήριο, επί της οδού Χριστοπούλου, για όσους ενδιαφέρονταν να εισαχθούν στο Γυμνάσιο αλλά και για κάποιους μαθητές του γυμνασίου που δεν τα πήγαιναν τόσο καλά ιδιαίτερα στα αρχαία.
Τώρα θα μου πείτε πως τα θυμήθηκα όλα αυτά. Απλά είδα προχθές στο δέκτη της τηλεόρασης το ρήμα αμείβονται να γράφεται με -οι, όπως η αμοιβή. Εδώ έχουμε το φαινόμενο της ετεροίωσης δηλαδή κατά την παραγωγή ουσιαστικού από ρήμα τη μετατροπή του ε σε ο. Μετατροπή όμως ποιοτική. Δεν μπορούμε να πούμε βρεχή αλλά βροχή. Έτσι από το έχω έχουμε αρκετές ετεροιώσεις: όπως ανοχή, αποχή, ενοχή, εξοχή, κατοχή, μετοχή, παροχή. Από το λέγω το παράγωγο λόγος, από το πέμπω τη λέξη πομπή, από το μέμφομαι τη μομφή κ.ο.κ. Από το αμείβω την αμοιβή , από το αλείφω την αλοιφή και από το κλείω τον κλοιό κ.ο.κ.
Το φαινόμενο της ετεροίωσης παρατηρείται και σ΄ άλλες γλώσσες, έτσι στα λατινικά, για παράδειγμα, από το terror= φόβος παράγεται το torrens= σφοδρός, sentio= αισθάνομαι το ήχο sono= ήχος, αλλά και από το αγγλικό gorget=ξεχνώ, αόριστος forgot=ξέχασα , beget=γεννώ, begot = γέννησα.
Πάντως όσον αφορά τα ελληνικά κόμματα τα λεγόμενα αντιμνημονιακά, υπολαμβανόμενα μόνον κατ΄ επίφασιν, δεν υφίστανται ετεροίωση δηλαδή ποιοτική αλλαγή προς το καλύτερο, απλά μένουν στο βραχύ -ε μη μπορώντας να κάνουν υπέρβαση προς το βραχύ -ο καθώς και από το κλείω παράγεται η λέξη κλοιός.
Τώρα θα μου πείτε πως τα θυμήθηκα όλα αυτά. Απλά είδα προχθές στο δέκτη της τηλεόρασης το ρήμα αμείβονται να γράφεται με -οι, όπως η αμοιβή. Εδώ έχουμε το φαινόμενο της ετεροίωσης δηλαδή κατά την παραγωγή ουσιαστικού από ρήμα τη μετατροπή του ε σε ο. Μετατροπή όμως ποιοτική. Δεν μπορούμε να πούμε βρεχή αλλά βροχή. Έτσι από το έχω έχουμε αρκετές ετεροιώσεις: όπως ανοχή, αποχή, ενοχή, εξοχή, κατοχή, μετοχή, παροχή. Από το λέγω το παράγωγο λόγος, από το πέμπω τη λέξη πομπή, από το μέμφομαι τη μομφή κ.ο.κ. Από το αμείβω την αμοιβή , από το αλείφω την αλοιφή και από το κλείω τον κλοιό κ.ο.κ.
Το φαινόμενο της ετεροίωσης παρατηρείται και σ΄ άλλες γλώσσες, έτσι στα λατινικά, για παράδειγμα, από το terror= φόβος παράγεται το torrens= σφοδρός, sentio= αισθάνομαι το ήχο sono= ήχος, αλλά και από το αγγλικό gorget=ξεχνώ, αόριστος forgot=ξέχασα , beget=γεννώ, begot = γέννησα.
Πάντως όσον αφορά τα ελληνικά κόμματα τα λεγόμενα αντιμνημονιακά, υπολαμβανόμενα μόνον κατ΄ επίφασιν, δεν υφίστανται ετεροίωση δηλαδή ποιοτική αλλαγή προς το καλύτερο, απλά μένουν στο βραχύ -ε μη μπορώντας να κάνουν υπέρβαση προς το βραχύ -ο καθώς και από το κλείω παράγεται η λέξη κλοιός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου